W książce Stanisława Trawkowskiego „Jak powstawała Polska” Wiedza Powszechna Warszawa 1966, natknąłem się na ciekawe rozważania dotyczące szacunkowej ilości żyjącej we wczesnym średniowieczu ludności, na stronie 173 czytamy: „Całą ludność naszego kraju (?) na przełomie X i XI w. ocenia się w wyniku żmudnych i subtelnych rozważań, na około milion kilkadziesiąt tysięcy. Nie rozporządzamy oczywiście żadną statystyką dla owych czasów jest to więc tylko pewien bardzo niedokładny i jedynie z grubsza przybliżony szacunek. Może zatem było nieco więcej ludności, półtora miliona, lub niespełna dwa miliony, a może zaledwie kilka tysięcy ponad milion” , i dalej czytamy: „W tym samym okresie według szacunkowych obliczeń na obszarze ówczesnych Niemiec mieszkało około 3,5 mln, ludność Czech i Moraw wynosiła prawie pół miliona. Rusi zaś około 4,5 mln.”
Ciekawym jakie to były owe „żmudne i subtelne rozważania” autora …. ale mniejsza z tym. Przyjmując, że każda plotka ma jakieś ziarno prawdy przyjmując, że z grubsza autor prawidłowo oszacował te wielkości postanowiłem porównać podane wielkości do wielkości współczesnych co powinno nam dostarczyć przesłanek do określenia wielkości również innych ludów wczesnego średniowiecza. Oczywiście postępowanie takie jest dosyć ryzykowne i obarczone możliwością wyciągnięcia błędnych wniosków, aczkolwiek obliczenia warto przeprowadzić.
Za wskazanym autorem przyjąłem więc wielkości wyjściowe X wiecznej Europy: Germania 3,5 mln, Polska 1,5 mln, Czechy 0,5 mln Ruś 4,5 mln. Daje nam to orientacyjne proporcje: 7:3:1:9
Zestawmy teraz wielkości populacji współczesnej europy:
W ten sposób mamy najprostsze (żeby nie powiedzieć prymitywne) zestawienie, z którego jednak można wyciągnąć bardzo daleko idące i interesujące wnioski.
Wniosek pierwszy: analizując liczbę państw z poszczególnych żywiołów wydaje się, że:
1. na obszarze, gdzie władza Imperium rzymskiego była najmocniej zakorzeniona utrzymały się stosunkowo duże twory państwowe o stosunkowo dużej populacji.
2. Żywioł germański, który tylko częściowo został podporządkowany Rzymowi charakteryzuje się już większą liczbą państw i znacznym zróżnicowaniem potencjału ludnościowego
3. Żywioł słowiański, dysponuje największą liczbą państw (uwzględniając rozpad Jugosławii ) 14 państw co jest konsekwencją nie tylko braku elementu scalającego w postaci rządów imperium, a i też z pewnością echem pradziejowego rozbicia plemiennego.
Przyjmując w uproszczeniu, że przyrost ludności dla każdego żywiołu był podobny na przestrzeni wieków, musimy stwierdzić że wartości wyjściowe, czyli liczba protoplastów w każdym żywiole musiała być odpowiednio proporcjonalna. Ponieważ z zestawienia wynika że najliczniejszy był żywioł słowiański – (orientacyjnie około 20 % liczniejszy od dwu pozostałych) musiał posiadać odpowiednio duże terytorium do wyżywienia się, niezależnie gdzie byśmy protoplastów słowian nie umieścili : czy na stepach nadkaspijskich, czy w dolinie Dniestru, czy nizinie polskiej, czy nawet dalekiej Syberii.
Ponadto liczby te skłaniają do przychylenia się do teorii autochtonicznej pochodzenia Słowian. Po prostu tak wielka masa Słowian nie mogła „nagle” – jak się podkreśla , zalać tak dużego terytorium w dodatku bez echa ścierania się z innymi ludam izamieszkujacymi ten obszar – a mówimy tu o obszarze pół Europy : od Grecji do Danii.
Ciekawym jakie to były owe „żmudne i subtelne rozważania” autora …. ale mniejsza z tym. Przyjmując, że każda plotka ma jakieś ziarno prawdy przyjmując, że z grubsza autor prawidłowo oszacował te wielkości postanowiłem porównać podane wielkości do wielkości współczesnych co powinno nam dostarczyć przesłanek do określenia wielkości również innych ludów wczesnego średniowiecza. Oczywiście postępowanie takie jest dosyć ryzykowne i obarczone możliwością wyciągnięcia błędnych wniosków, aczkolwiek obliczenia warto przeprowadzić.
Za wskazanym autorem przyjąłem więc wielkości wyjściowe X wiecznej Europy: Germania 3,5 mln, Polska 1,5 mln, Czechy 0,5 mln Ruś 4,5 mln. Daje nam to orientacyjne proporcje: 7:3:1:9
Zestawmy teraz wielkości populacji współczesnej europy:
| Żywioł Romański | Żywioł Germański | Żywioł Słowiański |
| Italia: 58 mln | Niemcy: 80 mln | Rosja cz. eu.: ok. 100 mln |
| France: 59 mln | Holandia: 15mln | Ukraina:50 mln |
| Spania: 40 mln | UK: 60 mln | Czechy: 10 mln |
| Portugal: 11mln | Norvegia: 4 mln | Słowacja: 5 mln |
| Rumunia: 24 | Szwecja: 9 mln | Polska: 35 mln |
| Dania: 5 mln | Dawna Jugosławia: 20 mln | |
| Belgia: 10 mln | Białoruś: 10 mln | |
| Austria: 8 mln | Litwa: 4 mln | |
| Bulgaria: 9 mln | ||
| 192 mln | 191 mln | 243 mln |
W ten sposób mamy najprostsze (żeby nie powiedzieć prymitywne) zestawienie, z którego jednak można wyciągnąć bardzo daleko idące i interesujące wnioski.
Wniosek pierwszy: analizując liczbę państw z poszczególnych żywiołów wydaje się, że:
1. na obszarze, gdzie władza Imperium rzymskiego była najmocniej zakorzeniona utrzymały się stosunkowo duże twory państwowe o stosunkowo dużej populacji.
2. Żywioł germański, który tylko częściowo został podporządkowany Rzymowi charakteryzuje się już większą liczbą państw i znacznym zróżnicowaniem potencjału ludnościowego
3. Żywioł słowiański, dysponuje największą liczbą państw (uwzględniając rozpad Jugosławii ) 14 państw co jest konsekwencją nie tylko braku elementu scalającego w postaci rządów imperium, a i też z pewnością echem pradziejowego rozbicia plemiennego.
Przyjmując w uproszczeniu, że przyrost ludności dla każdego żywiołu był podobny na przestrzeni wieków, musimy stwierdzić że wartości wyjściowe, czyli liczba protoplastów w każdym żywiole musiała być odpowiednio proporcjonalna. Ponieważ z zestawienia wynika że najliczniejszy był żywioł słowiański – (orientacyjnie około 20 % liczniejszy od dwu pozostałych) musiał posiadać odpowiednio duże terytorium do wyżywienia się, niezależnie gdzie byśmy protoplastów słowian nie umieścili : czy na stepach nadkaspijskich, czy w dolinie Dniestru, czy nizinie polskiej, czy nawet dalekiej Syberii.
Ponadto liczby te skłaniają do przychylenia się do teorii autochtonicznej pochodzenia Słowian. Po prostu tak wielka masa Słowian nie mogła „nagle” – jak się podkreśla , zalać tak dużego terytorium w dodatku bez echa ścierania się z innymi ludam izamieszkujacymi ten obszar – a mówimy tu o obszarze pół Europy : od Grecji do Danii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz