Archetyp orła jako godła
Najstarszym znanym orłem, który uosabia władzę i boskość jest … sokół - Horus – bóg nieba, opiekun monarchii egipskiej. Nie da się nie zauważyć pewnej zbieżności lingwistycznej: Horus –orzeł, wspólny rdzeń or nie wydaje się tu przypadkowy. Jak to się stało, że sokół - drapieżny ptak nabrał w kulturze Egiptu tak poczytne miejsce, a nie np. lew, który z pewnością występował w Egipcie i był znany. Lew , jako drapieżca, zabójca wzbudzający strach i szacunek, nie zdobył miejsca w panteonie bóstw i symboli, a uczynił to sokół – ptak ze swej natury przebywający w przestworzach, więc przebywający bliżej bogów, symbol słońca-bóstwa. Wątek religijny wydaje się tu decydujący w wyborze symbolu, mimo że sokół nie może się równać z lwem jako symbolu siły.
Sokół Horus - wizerunek z epoki Faraonów - trudno nie odnieść wrażania, że musiał to być wzór do wizerunków orłów rzymskich a następnie królestw europejskich.
Współczesne godło Egiptu.
Jednak starszymi, śladami kształtowania się orła-godła, są jeszcze przed sumeryjskie „powietrzne pochówki” czyli pozostawianie ciał umarłych na specjalnych wieżach, gdzie zajmowały się nimi sępy – boskie ptaki przebywające blisko słońca i bóstw.
Stella sępów.
Ur - pieczęć królewska 3800 pne
Dwugłowy orzeł Hetytów (ok.1400 p.n.e.)
Plakietka perska
Orzeł na monecie greckiej ok.300 r pne.
Nie będę tutaj ponownie przywoływał wyobrażeń orłów rzymskich z uwagi na ich ogólną znajomość, przypomnę tylko iż wizerunek orła jako znak legionów został wylansowany przez konsula Mariusz w roku 107 p.n.e. O czym pisałem w tym wpisie: Orzeł biały
Rysunek ozdoby Sarmackiej (ok.VII w)orzeł-gryf
Źródło: http://kronk.spb.ru/library/korolkova-ef-2008.htm
Orły Gockie ok. III/IV w. ne.
Godło cesarstwa wschdniorzymskiego 4/5 w ne.
Orzeł z Armenii datowany na 7 w ne.Najstarszym znanym orłem, który uosabia władzę i boskość jest … sokół - Horus – bóg nieba, opiekun monarchii egipskiej. Nie da się nie zauważyć pewnej zbieżności lingwistycznej: Horus –orzeł, wspólny rdzeń or nie wydaje się tu przypadkowy. Jak to się stało, że sokół - drapieżny ptak nabrał w kulturze Egiptu tak poczytne miejsce, a nie np. lew, który z pewnością występował w Egipcie i był znany. Lew , jako drapieżca, zabójca wzbudzający strach i szacunek, nie zdobył miejsca w panteonie bóstw i symboli, a uczynił to sokół – ptak ze swej natury przebywający w przestworzach, więc przebywający bliżej bogów, symbol słońca-bóstwa. Wątek religijny wydaje się tu decydujący w wyborze symbolu, mimo że sokół nie może się równać z lwem jako symbolu siły.
Sokół Horus - wizerunek z epoki Faraonów - trudno nie odnieść wrażania, że musiał to być wzór do wizerunków orłów rzymskich a następnie królestw europejskich.
Współczesne godło Egiptu.
Jednak starszymi, śladami kształtowania się orła-godła, są jeszcze przed sumeryjskie „powietrzne pochówki” czyli pozostawianie ciał umarłych na specjalnych wieżach, gdzie zajmowały się nimi sępy – boskie ptaki przebywające blisko słońca i bóstw.
Stella sępów.
Ur - pieczęć królewska 3800 pne
Dwugłowy orzeł Hetytów (ok.1400 p.n.e.)
Plakietka perska
Orzeł na monecie greckiej ok.300 r pne.
Nie będę tutaj ponownie przywoływał wyobrażeń orłów rzymskich z uwagi na ich ogólną znajomość, przypomnę tylko iż wizerunek orła jako znak legionów został wylansowany przez konsula Mariusz w roku 107 p.n.e. O czym pisałem w tym wpisie: Orzeł biały
Rysunek ozdoby Sarmackiej (ok.VII w)orzeł-gryf
Źródło: http://kronk.spb.ru/library/korolkova-ef-2008.htm
Orły Gockie ok. III/IV w. ne.
Godło cesarstwa wschdniorzymskiego 4/5 w ne.
Współczesne godło Syrii.
Godło Księstwa Albanii z 1914r.
Współczesne godło Mołdowy
Godło Rumunii z 1990r.
Współczesne godło Uzbekistanu. Nie da się nie zauważyć, że w tej graficznej stylizacji orzeł przybiera bardziej postać Feniksa - słonecznego Żar ptaka.
Historyczne godło Afghanistanu.
Współczesne godło Jordanii.
Współczesne godło Kurdystanu.
Współczesne godło Kirgistanu.
Z okolic Egiptu pochodzi też mit o Fenixie ptaku odradzającym się z popiołów.
W końcu mamy indyjskiego Garudę – boskiego orła, służącego bogu Wisznu.
Garuda - boski orzeł godło Tajlandii.
Godło Indonezji.
Reasumując : wyobrażenie orła wywodzi się z czasów prahistorycznych X - VII w pne. jako symbol boskiej siły i władzy. Jest najwyraźniej uniwersalnym archetypem symboli dla całej kultury ludzkiej a zwłaszcza praindoeuropejskiej. Trzeba mieć niezwykły tupet aby twierdzić, że jakaś część ludów praindoeuropejskich była wyłączona z tej spuścizny kulturowej, aby w ich archetypach, mitach i kulturze wizerunek ten nie istniał. Twierdzenie że jakieś ludy pierwszy raz zetknęły się z wizerunkiem orła przy kontakcie z legionami rzymskimi jest delikatnie mówiąc rozmijające się z realiami.
Orły germańskie
Orły polskie i słowiańskie
Strony w temacie:
http://orzelbialy.edu.pl/czesc-1/
http://bialczynski.pl/2017/01/17/dawnuy-orzel-piastowski-z-gniezna-czy-zabytek-perski/
http://twinn.pl/?idd=15&rok=2013&page=0&id=737&poz=ml1%20
http://iranpoliticsclub.net/flags/lion-sun2/index.htm